Ünlü yazar Liz Behmoaras’ın 75 yaşında bugün yaşamını yitirdiği belirtildi.
LİZİ BEHMOARAS KİMDİR?
1950 yılında İstanbul’un Şişli ilçesinde dünyaya gelen Lizi Behmoaras, yazın dünyasında “Liz” ismiyle tanınan önemli bir edebiyatçı ve çevirmen olarak hafızalarda yer etti. Ailesi ona babaannesinin isminin kısaltması olan “Lizi” adını verirken, yazı hayatında bu ismi bir adım daha kısaltarak “Liz” olarak kullanmayı tercih etti. Ailesi, tekstil tüccarı Nesim Katalan ve Jaklin Anavi‘nin evladı olan Lizi, Fransızca, Türkçe, İspanyolca ve Rumca konuşulan bir evde, dil ve kültürlere dair derin bir anlayış geliştirdi.
İLK YILLAR VE EĞİTİM HAYATI
İlkokul eğitimini Şişli Terakki’nin karşısındaki Özel Aydın Okulu’nda tamamlayan Behmoaras, ardından İstanbul’daki Notre Dame de Sion Fransız Lisesi’ne devam etti. Bu dönemde dil sevgisi ve edebiyat tutkusu şekillenmeye başladı. Katalan’ın çok dilliliğe olan yatkınlığı, ilerleyen yıllarda ona geniş bir perspektif kazandırarak, edebi kariyerine yön verdi.
ÇEVİRMENLİK VE YAZI HAYATINA İLK ADIMLAR
Lise mezuniyetinin ardından çevirmenlik yapmaya başlayan Lizi, yabancı dil dersleri vererek geçimini sağladı. Yazı hayatına ise çevirileriyle adım attı. Fransızca eserleri Türkçeye çevirerek edebiyat dünyasına katkıda bulundu. Simone de Beauvoir, Ivan Illich, Marie Cardinal ve Paul Valery gibi önemli yazarların eserlerini Türkçeye kazandırdı. Bu dönemdeki çevirileri, onun dil ve kültürler arası köprüler kurma becerisini gözler önüne serdi.
GAZETECİLİK VE YAZAR KİMLİĞİ
1986-1996 yılları arasında Şalom gazetesinin kültür servisinde editörlük yapan Behmoaras, ardından Nokta Dergisi, Yeni Yüzyıl ve Cumhuriyet gazetelerinde de yazılar yazdı. Uluslararası arenada da kalemiyle yer bulan Katalan, Fransızca yayımlanan Liberation, L’Arche ve Tribune Juive gibi gazetelerde de makalelere imza attı.
EDEBİYAT ALANINDAKİ İLK ADIMLAR
Lizi Behmoaras’ın ilk kitabı 1993 yılında yayımlandı: Türkiye’de Aydınların Gözüyle Yahudiler.
1997 yılında yayımlanan Kimsin Jak Samanon? adlı biyografi kitabında büyükannesinin anılarını toplarken, yüzyıl başında Türkiye’deki Yahudi cemaatinin yaşam biçimini ve bu dönemdeki politik olaylara olan bakış açılarını ele aldı. Ardından, Mazhar Osman, Moiz Kohen ve Suat Derviş gibi önemli figürlerin biyografilerini kaleme aldı. Suat Derviş biyografisi, Bulgarca ve Arapçaya çevrilerek geniş bir okuyucu kitlesine ulaştı.
Lizi Behmoaras, biyografik eserlerinin ardından roman yazmaya yöneldi. 2011 yılında yayımlanan Sevmenin Zamanı adlı ilk romanı, okurlarıyla farklı bir kimlik arayışı üzerinden tanıştı. Daha sonra da Alman Subayın Evi (2015), Sen Bir Başka Gittin (2017) ve Lale Puding Shop (2020) gibi romanları yayımlandı.
Lizi Behmoaras, dilin gücünü ve edebiyatın insan ruhunu anlama kapasitesini en verimli şekilde kullanan bir yazar olarak, Türk edebiyatına önemli katkılarda bulundu.
