YAP-işlet-devret (YİD) modeli ile hayata geçirilen köprü, tünel ve otoyol projelerini işletme sürelerine dair tartışmalar büyüyor. Daha önce birçok kez işletme süreleri uzatılan, ek tüneller devredilen, matematiksel olarak tutması imkansız garantiler verilen, bu garantilerle maliyetin 4-5 katı kadar garanti ödemesi yapılan YİD projesi müteahhitlerine bir sürpriz daha geldi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu katıldığı bir televizyon programında “Süre dolunca yeniden ihaleye çıkılıp, şirketler tarafından işletilmesinin devamı sağlanabilir” dedi.
Bakanın açıklamalarına tepki gösteren CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül ise, “Bakan bey hiç iktidardan gitmeyecekmiş gibi hayal görüyor. Şirketlerin işletme süreleri uzatılarak yeni bir ayrıcalık tanınmak istiyorlar. Astronomik geçiş ücretleri ödeyen vatandaş ise bu projelerin kamuya devredilmesini ve ücretlerin makul seviyelere inmesini bekliyor” ifadelerini kullandı.
BEDAVA TÜNEL
Şirketlere verilen imtiyazları örneklendiren Sarıgül şunları söyledi:
“Göcek Tüneli’nin devamında devlet Göcek 2 Tüneli’ni yaptı. Bu tüneli de Göcek 1 işletmecisine verdi ve işletme süresini 2032’den 2025’e çekti. Ama daha sonra firma tahkime giderek işletme süresini 2030’a çıkardı. Bedava bir tünel daha almış oldu. Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün de 2024’te kamuya devri gerekiyordu. Maliyet artışı gerekçesiyle işletilme süresi 4 yıl daha uzatıldı ve maliyeti 810 milyon dolar olan köprüye, şu ana kadar, 1 milyar 950 milyon dolar ödendi.”
Dünyada 43 Türk müteahhit yapıyor
Bakan Uraloğlu önceki gün bir TV kanalında yaptığı açıklamada YİD projelerine değinerek, dünyada bu projeleri hayata geçiren 250 müteahhitten 43’ünün Türk olduğunu söyledi.
Uraloğlu bugüne kadar yapılan 38 YİD projesi için de “Bu projelerde işletme sürelerinin bitmesi sonrası iktidar olarak tekrar ihaleye gidilebilir ve şirketler tarafından işletilmesinin devamı sağlanabilir” dedi. Sözleşmeler gereği Osmangazi Köprüsü 2036’da, Yavuz Sultan Selim Köprüsü 2028’de, Avrasya Tüneli 2042’de, Çanakkale Köprüsü 2034’te, Zafer Havalimanı 2044’te, Ankara YHT Garı 2037’de kamuya devredilmesi gerekiyor.
